زندگی پر بار رفیق صادق انصاری کم و بیش همه عرصه های مبارزه را در بر می گرفت. او، از زمانی که در آبان ۱۳۲۰ با کارت شماره ۲۱۲ به عضویت حزب توده ایران در آمد، تا پانزده مرداد ۱۳۸۲ که در تبعید زندگی را وداع گفت، یک لحظه از پیکار در راه آرمانش، و مبارزه فداکارانه در دفاع از حقوق زحمتکشان ایران باز نایستاد. او دراین راه، از زندان، شکنجه، تبعید، و حتی سوء قصد به جان خود نهراسید و قاطعانه به راه خود ادامه داد.
زندگی پر بار رفیق صادق انصاری کم و بیش همه عرصه های مبارزه را در بر می گرفت. او، از زمانی که در آبان ۱۳۲۰ با کارت شماره ۲۱۲ به عضویت حزب توده ایران در آمد، تا پانزده مرداد ۱۳۸۲ که در تبعید زندگی را وداع گفت، یک لحظه از پیکار در راه آرمانش، و مبارزه فداکارانه در دفاع از حقوق زحمتکشان ایران باز نایستاد. او دراین راه، از زندان، شکنجه، تبعید، و حتی سوء قصد به جان خود نهراسید و قاطعانه به راه خود ادامه داد.
تارنگاشت عدالت
پانزده مرداد یک سال از درگذشت رفیق محمد صادق انصاری، کمونیست قدیمی، مبارز پرکار، از خود گذشته و فروتن، و یکی ازپیشکسوتان و اولین رهبران حزب توده ایران می گذرد.
زندگی پر بار رفیق صادق انصاری کم و بیش همه عرصه های مبارزه را در بر می گرفت. او، از زمانی که در آبان ۱۳۲۰ با کارت شماره ۲۱۲ به عضویت حزب توده ایران در آمد، تا پانزده مرداد ۱۳۸۲ که در تبعید زندگی را وداع گفت، یک لحظه از پیکار در راه آرمانش، و مبارزه فداکارانه در دفاع از حقوق زحمتکشان ایران باز نایستاد. او دراین راه، از زندان، شکنجه، تبعید، و حتی سوء قصد به جان خود نهراسید و قاطعانه به راه خود ادامه داد.
رفیق انصاری از اولین کسانی بود که بلافاصله پس از شهریور ۱۳۲۰ به بنیادگذاری و گسترش سازمان های توده ای در میان دهقانان ایران پرداخت. داستان مبارزات او در میان دهقانان در نقاط مختلف ایران، از جمله در روستا های خراسان، خوزستان، سمنان و اطراف تهران هر مبارزی را به تحسین وا می دارد. او در آن دوران پژوهش های بسیار پر ارزشی درمورد وضعیت دهقانان کشور و روابط فئودالی در ایران انجام داد که در قالب مقالات و جزوه های مختلف توسط انتشارات حزب توده ایران منتشر شده اند.
رفیق انصاری در مرداد ۱۳۲۶، در سومین کنفرانس ایالتی حزب توده ایران، به عضویت کمیته ایالتی تهران، و در اردیبهشت ۱۳۲۷، در دومین کنگره حزب، به عضویت مشاور کمیته مرکزی برگزیده شد. او آخرین عضو کمیته مرکزی حزب توده ایران بود که پس از کودتای ۲۸ مرداد، در آذر ماه ۱۳۳۵ دستگیر و در سال ۱۳۳۷ در دادگاه نظامی به زندان محکوم شد. او دردوران زندان خود نه تنها به شدت مورد شکنجه قرارگرفت، بلکه پس از پایان دوران محکومیت نیز، به بهانه های مختلف برای مدت ها همچنان در حبس نگاه داشته شد.
پس از آزادی از زندان، رفیق انصاری به نگارش و ترجمه متون مارکسیستی در زمینه تاریخ روی آورد و به رغم خفقان و سرکوب حکومت کودتا، طی یک کار گروهی، کتاب هایی چون « تاریخ جهان باستان در سه جلد- شرق، یونان و رم» و همچنین « تاریخ قرون وسطی» را منتشر ساخت. او درباره زندگی خود دردوران اختناق شاهنشاهی می گوید: " در سالهای جدایی از اصل خود، با وجود همه تنگنا ها، به منظور آنکه روزی بتوانم به حزبم کمک کنم، مبالغی پس انداز کردم و برای آنکه با گذشت زمان از ارزش آن کاسته نشود، آن را به سکه طلا تبدیل کردم و پس از بازگشایی مجدد حزب، مجموعه ای از چهل سکه پهلوی طلا، از طریق حوزه تقدیم کردم."
در گیرو دار انقلاب، رفیق انصاری با همکاری تنی چند از رفقا به انتشار هفته نامه « جرس» برای دهقانان دست زد که در روستاهای دور و نزدیک ایران پخش می شد. او، پس از پیروزی انقلاب فعالیت حزبی خود را از سر گرفت و درشعبه دهقانان، که خود آن را سازماندهی کرد، با همکاری رفقای زنده یاد امیر نیک آئین، حسنی پاک،… مبارزات حزب درعرصه دهقانی را سازمان داد و تا زمان یورش دشمنان انقلاب به حزب، فعالانه به پیش برد. پس ازاین یورش و دستگیری بخش بزرگی از رهبری حزب، رفیق انصاری، همانند بسیاری دیگر از همرزمان خود، به ناچار راهی تبعید شد که بر اثر آن، خود و خانواده اش دچار صدمات بسیار سنگین و دراز مدت شدند.
در دوران تبعید نیز رفیق انصاری لحظه ای از مبارزه باز نایستاد. به رغم همه دشواری های مالی، خانوادگی و روحی ناشی از زندگی در تبعید، رفیق انصاری نقشی فعال در شکل گیری سازمان های حزبی در خارج کشور ایفا کرد و دراین راه، همچون وجدان بیدار حزب، علیه کجروی های ناشی از کم تجربگی و در هم ریختگی سازمانی، که بیش از هر چیز از غیبت رهبران درجه اول حزب، که اغلب حبس یا اعدام شده بودند، سرچشمه می گرفت، به مبارزه جانانه دست زد. او تا آخرین لحظه زندگی خود بر پاکیزگی ایدئولوژیک و سلامت تشکیلاتی حزب در خارج از کشور پای فشرد و در راه آن مبارزه کرد.
از جمله خدمات پر ارزش رفیق انصاری در دوران تبعید، که با شدت یابی مشکلات جسمی او نیز همراه بود، ترجمه چند اثر مهم کارل مارکس، ازجمله کتاب « نقد برنامه گتا» همراه با ضمیمه ای شامل چند مقاله از نویسندگان اتحاد شوروی، و همچنین «مقدمه ای بر نقد اقتصاد سیاسی» است. زندگینامه خود رفیق تحت عنوان «از زندگی من: پا به پای حزب توده ایران» که در این دروان نگارش یافت، حاوی آموزش های تاریخی بسیار آموزنده ای است که بی تردید می توانند چراغ راهنمای هرمبارز راستین راه سوسیالیسم و رهایی طبقه کارگر باشند.
ما در سالگرد درگذشت رفیق محمد صادق انصاری، با گرامیداشت حیات و میراث مبارزاتی و علمی او، خاطره اش را گرامی می داریم.
یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.