۷ اوت ۲۰۲۰
ژاپن به عنوان درسی از رنج ناشی از بمب اتمی، و هم‌چنین از تاریخ نظامی‌گری خود، قانون اساسی جدیدی را در نوامبر سال ۱۹۴۶ به تصویب رساند، که در مادۀ ۹ آن آمده است: «در راستای تحقق صمیمانه صلح بین‌المللی مبتنی بر عدالت و نظم، مردم ژاپن جنگ را به عنوان حق حاکمیت ملت و تهدید یا استفاده از خشونت به عنوان وسیله‌ای برای حل‌وفصل اختلافات بین‌المللی برای همه زمان‌ها کنار می‌گذارند. برای دستیابی به هدف بند قبلی، هیچ نیروی زمینی، دریایی و هوایی یا سایر وسایل جنگی حفظ نمی‌شود. حق دولت برای جنگ کردن به رسمیت شناخته نمی‌شود.»
این امر امروز مورد مناقشه است. «نیروهای دفاع از خود» (ارتش) ژاپن اکنون بودجه ۴۰ میلیارد یورویی دارند، نخست‌وزیر آبه می‌خواهد ماده ۹ را به طور کامل «اصلاح» کند.
تاداکی کاواتا: من اطمینان دارم که امروز یادآوری مصیبت‌های هیروشیما و ناگازاکی مهم‌تر از همیشه است. ۷۵-مین سالگرد انداختن دو بمب اتمی باید به عنوان یک تعهد برای مردم جهان تلقی شود. شهادت بازماندگان هیروشیما و ناگازاکی، «هیباکوشا» (Hibakusha)، هشداری برای تمام بشریت است. آن‌ها همیشه به ما گفته اند: «سلاح‌های هسته‌ای نمی‌توانند با انسان‌ها همزیستی کنند!» میانگین سنی هیباکوشا امروز ۸۳ سال است. ما باید در نهایت به آن‌ها گوش بسپاریم، واقعیت بمباران اتمی را بفهمیم و عواقب فاجعه‌آمیز و غیرانسانی استفاده از بمب‌های اتمی را درک کنیم.
{styleboxjp}خطر نابودی هسته‌ای هم‌چنان باقی است در حال حاضر حدود ۱۴۰۰ کلاهک هسته‌ای در جهان وجود دارد{/styleboxjp}. سازمان «پزشکان برای جلوگیری از جنگ هسته‌ای»(IPPNW) هشدار می‌دهد که انفجار کم‌تر از یک درصد از این کلاهک‌ها نه تنها برای کشته شدن میلیون‌ها انسان، بلکه برای ایجاد تغییرات جهانی اقلیمی کافی است، که تأثیرات مخرب بر کشاورزی و منابع غذایی را در پی خواهد داشت. در نتیجه، دو میلیارد نفر در معرض قحطی قرار خواهند گرفت. این پایان تمدن ما خواهد بود. اما کشورهایی که تسلیحات هسته‌ای دارند به دنبال رفع این خطر نیستند، بلکه در حال تقویت ظرفیت‌های هسته‌ای خود هستند.
{styleboxjp}ما به همراه هیباکوشا، تمام امکانات خود را در مبارزه برای جهانی بدون سلاح هسته‌ای به کار خواهیم گرفت{/styleboxjp}. یکی از دلگرم کننده‌ترین رویدادها در این مسیر، تصویب پیمان منع تسلیحات هسته‌ای در ژوئیه سال ۲۰۱۷ به وسیلۀ مجمع عمومی سازمان ملل بود. و هم‌چنین از طرف دولت‌هایی که از پیمان حمایت می‌کنند.
حتا در کشورهای «تحت چتر هسته‌ای» نیز جنبش‌های رو به رشدی وجود دارد که دولت‌های آن‌ها را به پیوستن به این معاهده سوق می‌دهد. با این حساب، باید ۷۵-مین سالگرد هیروشیما و ناگازاکی را نقطه عطف دیگری در راه دنیای عاری از سلاح‌های هسته‌ای قرار دهیم.
عصر ما: آیا جوانان ژاپن از اوضاع آن روزها در اوت ۱۹۴۵ آگاه هستند؟ آن‌ها امروز از وقایع آن زمان چه می‌دانند؟
تاداکی کاواتا: در یک نظرسنجی از ژوئیه ۲۰۲۰ بین سنین ۱۸ تا ۳۴ سال ژاپن، مشخص شد که تنها ۴۵ درصد از آن‌ها می‌توانند پاسخ صحیحی به سؤال پرتاب بمب‌های اتمی روی هیروشیما و ناگازاکی بدهند. این میانگین در یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۵، کم‌تر از ۳۰ درصد بود. معدود دانشجویان دانشگاه توانستند به این سؤال پاسخ دهند که چه کسی بمب‌ها را فرو ریخت. برخی گفتند «اتحاد جماهیر شوروی» یا «چین». این نشان می‌دهد که حتا در مؤسسات آموزش عالی ما نیز زمان کافی برای آموزش و یادگیری تاریخ قرن بیستم صرف نمی‌شود. در کتاب‌های درسی موضوعات کمی در مورد روزهای اوت ۱۹۴۵ وجود دارد.
با این حال، جوانان نیز، وقتی با حقایق تاریخی آشنا می‌شوند، فعال می‌شوند. جوانان نیروی محرکه در جنبش‌های اجتماعی در ژاپن، به ویژه در نهضت صلح هستند. اکثر شرکت کنندگان در مراسم یادبود هیروشیما و ناگازاکی زیر ۳۰ سال سن دارند. ما این را مدیون آموزگاران دمکراک‌منش و جنبش صلح هستیم.
عصر ما: رسانه‌های بورژوایی در اروپا بارها و بارها تأکید می‌کنند که انداختن بمب‌های اتمی برای تسلیم امپراتوری ژاپن در جنگ جهانی دوم بسیار مهم بود. در این مورد چه میتوانی بگویی؟
تاداکی کاواتا: در واقع هیچ «ضرورت» نظامی برای پرتاب بمب‌های اتمی بر روی ژاپن وجود نداشت، زیرا فقط تعیین زمان تسلیم ژاپن مطرح بود. قلمرو ژاپن قبلاً مورد حملات هوایی قرار گرفته بود و سربازان آمریکایی قبلاً حملات زمینی خود را در ماه آوریل به جزیره اوکیناوا آغاز کرده بودند. {styleboxjp}اسناد تاریخی به روشنی نشان می‌دهد که استفاده از بمب‌های اتمی یک پیام «سیاسی» برای اتحاد جماهیر شوروی بود که آمریکا می‌خواست در دوره پس از جنگ جایگاه برتر را به دست آورد{/styleboxjp}.
رها کردن بمب‌های اتمی عامل تعیین کننده‌ای در تصمیم امپراتور ژاپن هیروهیتو برای تسلیم شدن نبود. امپراتور در «عالی‌ترین فرمان خود به سربازان و ملوانان» در تاریخ ۱۷ اوت ۱۹۴۵، بر اهمیت ورود اتحاد جماهیر شوروی به جنگ (در ۹ اوت ۱۹۴۵، اشارۀ تحریریه) برای تصمیم خود تأکید کرد. پیش از آن‌که اتحاد جماهیر شوروی وارد جنگ با ژاپن شود، ایالات متحده آمریکا تصمیم داشت از بمب‌های اتمی خود استفاده کند.
چندی پیش، مورخ آمریکایی گار آلپروویتز (Gar Alperovitz)، بر اساس اسناد تازه آزادشده از سوی وزیر جنگ ایالات متحده در آن زمان، هنری ال استیمسون (Henry L. Stimson) در ارتباط با بمباران‌ها گفت که: «… همۀ اسناد و شواهدی که ما در اختیار داریم نشان می‌دهند که نه تنها [بمباران‌ها] غیرضروری بودند، بلکه هم‌چنین، این عدم ضرورت در آن هنگام نیز مشخص بود.»
عصر ما: ۷۵ سال پس از هیروشیما و ناگازاکی، ایالات متحده در حال نوسازی زرادخانه هسته‌ای خود است. جنگ سرد جدیدی علیه روسیه و چین آغاز شده است. احساس شما در ژاپن در مورد این پیشرفت چیست؟
تاداکی کاواتا: جنون تلاش برای برتری‌جویی هرگز به این اندازه در زمان همه‌گیری کووید-۱۹ مشهود نبوده است. این دیوانه‌بازی است که با زرادخانه‌های عظیم سلاح‌های هسته‌ای به دنبال «امنیت» باشیم.
دولت ایالات متحده در حال کاهش آستانه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای و استقرار کلاهک‌های کوچک‌تر است. از طرف دیگر، پوتین رییس‌جمهور روسیه چندی پیش یک استراتژی جدید را اعلام کرد که براساس آن می‌توان از این سلاح‌ها برای جلوگیری از حمله با سلاح‌های متعارف استفاده کرد. چین در میان پنج قدرت اصلی هسته‌ای کشوری است که تعداد کلاهک‌های هسته‌ای را افزایش می‌دهد.
ما رویارویی ایالات متحده با روسیه و چین را بسیار جدی می‌گیریم. ژاپن در معرض این دو قدرت هسته‌ای و هم‌چنین تسلیحات هسته‌ای کره شمالی قرار دارد. علاوه بر این، در ژاپن تعدادی از پایگاه‌های نظامی ایالات متحده وجود دارند، که «در صورت لزوم» سلاح‌های هسته‌ای می‌تواند در آنجاها مستقر شود. به بهانه مقابله با این «تهدیدها»، دولت نخست‌وزیر آبه در حال پیشبرد تسلیح مجدد ژاپن و گسترش نقش ارتش ژاپن، «نیروهای دفاع از خود»، است.
{styleboxjp}ما، جنبش صلح، از یک گزینه دیپلماتیک و صلح‌آمیز برای مقابله با خطر درگیری‌های جدید در منطقه دفاع می‌کنیم. حزب کمونیست ژاپن چشم‌انداز منطقه‌ای از صلح و همکاری در شمال شرقی آسیا را پیشنهاد می‌کند{/styleboxjp}.
عصر ما: ژاپن و ایالات متحده، متحدین نظامی هستند. اما مقاومت در برابر پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در کشور شما نیز وجود دارد. وضعیت در حال حاضر چگونه است ؟
تاداکی کاواتا: بیش از ۱۳۰ پایگاه نظامی آمریکا در ژاپن بر اساس «پیمان امنیتی» بین ژاپن و ایالات متحده وجود دارد. حتا در وسط توکیو یک پایگاه آمریکایی وجود دارد. برخلاف کشورهای ناتو در اروپا، پایگاه‌های نظامی آمریکا در همسایگی یا حتا در وسط مناطق مسکونی قرار دارند. این مسأله باعث ایجاد مشکلات زیادی از قبیل آلودگی صوتی، آلودگی هوا، حوادث و حتا حمله‌های جنایتکارانه از سوی سربازان آمریکایی می‌شود که به هر حال از طریق «مصونیت فرامنطقه‌ای» محافظت می‌شوند.
بزرگ‌ترین مشکل در اوکیناوا است، جایی که ساکنان در حال مبارزه با ایجاد پایگاه جدیدی برای تفنگداران دریایی ایالات متحده در Henoko هستند. حدود ۷۰ درصد کل پایگاه‌های ایالات متحده در آنجا متمرکز شده اند. ساخت یک پایگاه دیگر آمریکایی قابل قبول نیست. حتا فرماندار اوکیناوا با پایگاه جدید مخالف است، که از سوی یک جبهه گسترده که حزب کمونیست ژاپن نیز عضو آن است، پشتیبانی می‌شود.
جنبش فزاینده‌ای علیه پایگاه‌های جدید ایالات متحده در ژاپن وجود دارد. به تازگی مردم آکیتا در شمال و یاماگوچی در غرب ژاپن با متوقف کردن ساخت پایگاه‌هایی که دولت ژاپن می‌خواست سیستم دفاعی ضد موشکی آمریکا "Aegis Ashore" را در آنجاها مسقر کند، پیروزی‌هایی به دست آوردند.
{styleboxjp}وجه مهم این جنبش وسعت سیاسی آن است. این نه تنها جنبش‌های صلح و سایر نیروهای دمکراتیک را دربر می‌گیرد، بلکه هم‌چنین در بسیاری موارد دولت‌های محلی و اغلب محافظه‌کاران در کنار ما هستند. ما با متحد کردن خواسته‌های ساکنان، گسترده‌ترین جنبش را علیه پایگاه‌های نظامی ایجاد می‌کنیم{/styleboxjp}.
عصر ما: «آبه» گفت که می‌خواهد ماده ۹ قانون اساسی را تغییر دهد. ژاپنی‌ها درباره مشارکت احتمالی آینده سربازان ژاپنی در جنگ‌هایی که زیر رهبری ایالات متحده و ناتو به راه خواهند افتاد، چه می‌اندیشند؟
تاداکی کاواتا: رژیم ترامپ و دولت آبه می‌خواهند پیمان نظامی آمریکا و ژاپن را گسترش دهند و ژاپن را به موقعیتی برسانند که در عملیات نظامی ایالات متحده در خارج از ژاپن شرکت کند.
همه بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثریت ژاپنی‌ها طرفدار حفظ ماده ۹ هستند. این عقیده نتیجه پی‌آمدهای فاجعه‌آمیز جنگ جهانی دوم است. در حال حاضر مقاومت شدیدی برای تغییر این ماده وجود دارد. حتا در درون احزاب حاکم، در برابر بحث پیرامون اصلاح قانون اساسی در این شرایط پیچیده مقاومت وجود دارد.
با این‌حال، اکثر ژاپنی‌ها هم‌چنین «پیمان امنیتی» با ایالات متحده را برای امنیت ژاپن مفید می‌دانند. استدلال در مورد «تهدید» ناشی از کره شمالی و چین در این امر نقش دارد. با این‌حال، این بدان معنا نیست که اکثر ژاپنی‌ها طرفدار ورود «نیروهای دفاع از خود» در جنگ‌های ایالات متحده هستند. {styleboxjp}طبق بررسی‌ها، ۸۰ درصد از ژاپنی‌ها امتیاز مثبت به ارتش ژاپن می‌دهند، اما نمی‌خواهند که آن‌ها در جنگ‌ها درگیر شوند{/styleboxjp}.
این یک حرکت گسترده و قوی است که از ماده ۹ دفاع می‌کند و در سرتاسر ژاپن شکل گرفته است، از جمله در میان بسیاری از ژاپنی‌های محافظه‌کار. من معتقدم که ما می‌توانیم تلاش برای تجدیدنظر در ماده ۹ را به عقب برانیم.
عصر ما: تأثیر بحران کرونا بر ژاپن، به ویژه برای افراد شاغل را چگونه توصیف می‌کنی؟ خواسته‌های اصلی کمونیست‌های ژاپنی در این شرایط چیست؟
تاداکی کاواتا: دولت آبه از مردم «تقاضا» کرد که فعالیت‌های خود را در خارج از خانه محدود کنند، اما بدون تصمیم‌گیری در مورد کمک‌های مالی کافی و سریع. از آنجا که چنین «خواهشی» به هیچ‌وجه مانند «تعطیلی» در کشورهای دیگر الزام‌آور نیست، دولت خود را متعهد به جبران خسارت‌ها نمی‌داند. شرکت‌های کوچک و متوسط در یک وضعیت بحرانی قرار دارند و بسیاری از افراد شاغل در حال حاضر شغل خود را از دست داده اند یا مجبورند کاهش شدید درآمد را بپذیرند.
{styleboxjp}با توجه به بودجه ناکافی دولت، بیمارستان‌ها نیز از محدودیت‌ها تأثیر می‌پذیرند و حتا حقوق کارمندان پزشکی نیز کاهش می‌یابد{/styleboxjp}.
دانش‌آموزان و دانشجویان نیز در وضعیت بحرانی قرار دارند. دانشجویان مجبورند برای پرداخت هزینه‌های تحصیل خود به طور معمول به کارهای پاره‌وقت بپردازند، اما این روزها این کار غیرممکن شده است. بحران مداوم کرونا نارسایی نئولیبرالیسم را که به کاهش هزینه‌های اجتماعی منجر شده است، آشکار می‌کند.
حزب کمونیست ژاپن برای محافظت از زندگی و مشاغل مردم خواستار اقدامات کافی از سوی دولت است. مطالبات فعلی کمونیست‌ها عبارتند از:
۱- مراقبت نوع‌دوستانه،
۲- تصویب قوانین برای اشتغال مردم،
۳- حق تحصیل برای همه،
۴- تقویت اقتصاد برای مقابله با هر بحران احتمالی،
۵- یک سیاست، که به علم احترام می‌گذارد،
۶- کشوری که به فرهنگ و هنر ارج می‌نهد،
۷- برابری جنسیتی.
علاوه بر این، {styleboxjp}حزب کمونیست ژاپن در عرصۀ بین‌المللی خواستار آنست که به تقابل‌ها، درگیری‌ها و تسلیحات نظامی خاتمه دهد تا بتواند همۀ نیروهای خود را در جهت مبارزه با همه‌گیری بسیج کند{/styleboxjp}.
عصرما: مهم‌ترین وظایف نیروهای صلح در ژاپن چیست؟
تاداکی کاواتا: ما روی موضوعات زیر تمرکز می‌کنیم:
• از بین بردن کامل سلاح‌های هسته‌ای، لازم‌الاجرا شدن پیمان منع هسته‌ای، امضاء و تصویب این پیمان از سوی ژاپن؛
• دفاع و اثر بخشیدن به ماده ۹ در قانون اساسی ژاپن؛
• جلوگیری از هرگونه تلاش برای گسترش نقش «نیروهای دفاع از خود» با هدف استفاده از آن‌ها در جنگ‌های ایالات متحده؛
• کاهش و در نهایت خروج پایگاه‌های آمریکایی و ارتش آمریکا از ژاپن؛
• کاهش قابل توجه بودجه نظامی و استفاده از وجه حاصله برای هزینه‌های اجتماعی؛
• لغو «پیمان امنیتی» بین ژاپن و ایالات متحده و انعقاد پیمان صلح و دوستی بین دو کشور؛
از سال ۱۹۵۵، جنبش صلح ژاپن – با مشارکت دادن نیروهای وسیع اجتماعی – هر ماه اوت کنفرانس بین‌المللی علیه سلاح‌های هسته‌ای ترتیب داده است. مراسم بزرگداشت هیروشیما و ناگازاکی هر ساله حدود ۱۰۰۰۰ فعال صلح را گرد هم می‌آورد. امسال ما نمی‌توانیم چنین رویدادهایی را برگزار کنیم، بنابراین قصد داریم یک کنفرانس آنلاین با موضوع «با هیباکوشا برای یک جهان صلح‌آمیز، عادلانه و بدون سلاح هسته‌ای – برای آینده بشریت و سیاره ما» برگزار کنیم.
مراسم بزرگداشت در هیروشیما در تاریخ ۶ اوت و ناگازاکی در ۹ اوت به طور قطع با حضور نمایندگان سازمان ملل، نمایندگان چندین کشور و شهرداران هر دو شهر برگزار می‌شود.
«موج صلح»، در میان بسیاری از رویدادهای برنامه‌ریزی شده و در حال اجرا در این ماه اوت، جزو گسترده‌ترین آن‌ها خواهد بود. بسیاری از مراسم محلی با این هدف که تقاضای لغو همه سلاح‌های هسته ای را مانند موج از جایی به مکان دیگر حمل کنند، برنامه‌ریزی شده اند. از جمله می‌توان از یک کارزار جمع‌آوری امضاء برای «فراخوان هیباکوشا برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای» نام برد. «موج صلح» از ۶ اوت رأس ساعت ۸:۱۵ صبح، زمان پرتاب بمب اتمی، آغاز خواهد شد، و سپس به سمت ناگازاکی حرکت خواهد کرد، جایی که قرار است در زمان پرتاب بمب در ۹ اوت ساعت ۱۱:۰۲ صبح، به آنجا برسد.
در بیش از ۲۰۰ مکان اصلی در سراسر ژاپن، فعالان صلح به مدت ۳۰ دقیقه به طور هم‌زمان با یک یادآوری سکوت و متعاقب آن با اقدامات عمومی آغاز به کار خواهند کرد: جمع‌آوری امضاء برای فراخوان هیباکوشا، فعالیت‌های خیابانی، نمایشگاه‌های عکس، نواختن زنگ در معابد و ناقوس در کلیساها و موارد دیگر .
عصر ما: آیا برای خوانندگان ما پیام شخصی داری؟
تاداکی کاواتا: کمیته صلح ژاپن در سال ۱۹۴۹ به دست کسانی که می‌خواستند یک ژاپن جدید برای صلح ایجاد کنند، تأسیس شد. در میان آن‌ها یوشیتارو هیرانو (Yoshitaro Hirano)، رییس کمیته از سال ۱۹۵۱ تا ۱۹۶۰ بود که از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۰ به عنوان دانشمند مارکسیست در فرانکفورت/ماین مشغول به کار بود و در ژوئیه ۱۹۲۹ در دومین کنگره لیگ ضد‌امپریالیستی جهانی شرکت کرد. این نشان می‌دهد که {styleboxjp}ما یک سنت بسیار طولانی دوستی با نیروهای صلح‌دوست در اروپا داریم{/styleboxjp}. من خودم چندین بار در آلمان بوده ام تا در مورد پیکار علیه پایگاه‌های نظامی آمریکایی گزارش دهم. من می‌خواهم تمایل مجدد خود را برای گسترش بیش‌تر و تقویت همبستگی بین جنبش‌های صلح دو کشور ابراز کنم.