گروه اقتصادی-رجانیوز: پیش‌فروش اوراق سلف نفتی از ابتدا که توسط دولت مطرح شد شائبه‌ها و ابهامات فراوانی با خود به همراه داشت. ابهاماتی که هنوز هم پابرجاست. از اینکه دولت این حجم فراوان از درآمد را قرار است کجا خرج کند و اینکه چرا اساسا باید چنین طرحی بدون نظر نمایندگان مردم در مجلس مصوب شود. همچنین ناتوانی کشور از بازپرداخت این اوراق در سال‌های آتی از موضوعات مهمی است که هم اکنون باید به آن فکر شود.
در همین خصوص رجانیوز با رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفت و گو کرده است. دکتر فریدون عباسی در این خصوص معتقد است دولت از ظرفیت شورای هماهنگی قوا برای دور زدن مجلس استفاده می‌کند و البته درصدد بوده با فضاسازی و شرطی کردن جامعه طرح پرابهام پیش فروش سلف نفت را به دیگر قوا تحمیل کند. وی معتقد است که باید برای این شورا آیین نامه نوشته شود و همچنین دولت بپذیرد که مجلس در راس امور قرار دارد.
متن زیر گفت و گوی کامل رجانیوز به دکتر عباسی رئیس کمیسیون مجلس می‌باشد:
اقای دکتر طرح پیش فروش نفت از کجا آغاز شد؟
ببینید طبق گزارش رئیس کمیسیون اقتصادی از سال ۹۳ پیش فروش‌هایی انجام می‌شده و در گذشته به صورت اوراق منتشر شده است. مشکلی این است که در زمان فعلی صحبت از فروش سلف است، به این صورت که پول نفت را بگیرند اما نفتی را تحویل ندهند و از دو تا پنج سال آینده تحویل می‌دهند. آن موقع بستگی دارد که دلار اگر بالای ۲۰ هزار تومان یا نفت بیشتر از ۴۰ دلار بود باید بفروشند و پول آن را خریداران بگیرند. حالا اینکه کجا بفروشند قابل بحث است. این مسائلی است که فعلا مبهم است و گذاشته اند برای دولت آینده به این معنی که دولت الان پول را می‌گیرد و مسئولیت آن را به دولت بعد حواله می‌دهد.
حالا حساب کنید ببینید اینها تا الان چقدر اوراق خزانه دادند، اوراق قرضه دادند و اوراق‌هایی که دست پیمان کاران هست سررسیدشان ۱۴۰۱ است. یعنی عملا دولت آینده تا به حال به پروژه های عمرانی و صنعتی این دولت بدهکار است.
دولت هرچه توانسته اصل چهل و چهاری کرده و ساختمان و ملک دولتی و اینها را فروخته است. خب برای آینده چه می‌ماند؟ سوال این است که اگر میخواهد اینکار را هم بکند(پیش فروش اوراق سلف نفتی) چه چیز برای آینده کشور می‌ماند؟
روش دولتی‌ها نیز این هست که در عمل انجام شده قرار می‌دهند. یعنی یک‌دفعه مصاحبه می‌کنند و به مردم می‌گویند می‌خواهیم گشایش اقتصادی ایجاد کنیم! مردم را امیدوار می‌کنند، به خصوص بازنشته هایی را که حقوق آنها با هزینه زندگی شان تطبیق ندارد. دولت با بی‌تدبیری و بی مدیریتی آمده و نرخ دلار را از ۳۵۰۰ تومان سال ۹۶ با کمال پررویی به بالای ۲۰هزار تومان رسانده است. همین دولتی که مردم را از دلار ۵۰۰۰تومانی می‌ترساند و لولوی دلاری برای مردم ایجاد کرد و جو درست کرد تا رقبا را حذف کند و مردم را بترسانند و رای بگیرند.
خب از یک طرف دلار را بالا بردند که باعث شده نقدینگی در جامعه سرگردان شود و یک روز به سمت خودرو و ملک و آپارتمان برود و روز دیگر در سکه و طلا دیده شود و همه چیز مردم گران شود اما نظام حقوق و دستمزد عوض نشده است. حالا قوز بالای قوز هم شده است. از یک طرف به بازنشستگان و فرهنگیان می‌گویند حقوق شما را ۹۰ درصد شاغلین می‌کنیم که این نیاز به پول دارد. پول را هم میخواهد از پیش فروش نفت تهیه کند.
ایراد پیگیری این طرح توسط دولت از طریق شورای هماهنگی قوا چیست؟
ما می‌گوییم این مساله مربوط به بودجه است. شما اگر کسری بودجه دارید باید به مجلس بیاورید. یعنی چه که در مملکت رسم شده هر موضوعی را به جلسه شورای هماهنگی می‌برند. چون دبیرخانه شورای هماهنگی قوا در دست دولت است، فوری می‌آیند مصاحبه می‌کنند و بعد به جلسه سران قوا می‌برند. شورای سران قوا باید جلسه ای باشد که در زمان فشار اقتصادی و جنگ اقتصادی اگر یک مساله‌ای اضطرار باشد، یعنی حالتی باشد که مردم آسیب ببینند و باید تصمیم گرفته شود ولی مجلس عاجز از این تصمیم گیری باشد باید به سران قوا برود.
این مجلس که علیل و عقب افتاده نیست. در این مجلس افراد متفکر و با تجربه و وزرای قدیمی و نمایندگان با تجربه هستند. کم آدم‌هایی در کمیسیون اقتصاد و بودجه و انرژی ننشسته اند. مجلس با دو فوریت و سه فوریت می‌تواند در این مورد تصمیم گیری کند مثل همین تصمیم های اخیری که دو فوریتی گرفته شده است. یعنی ما نمایندگان فوریت‌های نظام را تشخیص می‌دهیم. اول به نظر من باید یک آیین نامه ای برای سران قوا نوشته شود که چه چیزی باید بین آنها بحث شود و آنها عقبه کارشناسی‌شان چی هست؟ بالاخره روسای قوا یک عقبه کارشناسی دارند. مطمئنا آقای دکتر قالیباف به بدنه کارشناسی خودش که کمیسیون ها و مرکز پژوهش‌های مجلس هست تکیه می‌کند. باید فرصت کافی روی این موضوعات وجود داشته باشه تا رئیس قوه این حاصل فکری را بگیرد و به جلسه ببرد. اما اینها (دولت) می‌روند جلوتر مصاحبه می‌کنند، جامعه را شرطی می‌کنند تا بقیه مجبور کنند.
خوشبختانه آقای قالیباف در این قضیه خوب ایستاد و پنج شنبه و جمعه و شنبه که روز غدیر بود جلسه گذاشتند و از نمایندگان محترم مجلس نظرخواهی کردند که جای قدردانی از ایشان دارد.
دستگاه اجرای لجوج است و همیشه میخواهد با لجالت کارهایش را پیش برند اینجا می‌آیند توپ را به سمت دیگر شوت می‌کند و می‌گوید این گشایش اقتصادی در صورتی که دو رئیس قوای دیگر موافقت کنند محقق می‌شود!
در جلسه سران قوا طرح پیش فروش اوراق سلف تصویب شده است؟
روسای دو قوه دیگر به دولت گفته اند شما اگر میخواهی اینکار را بکنید اشکال ندارد اما به جای پیش فروش ۲۰۰ میلیون بشکه نفت آن را تبدیل کن به ۲۰ میلیون بشکه. این سررسید دو ساله را هم چهار ماهه کن که دولت خودت پاسخگوی عملش باشد. خب اینها قبول نمی‌کنند و دوباره موضوع جدیدی را مطرح می‌کنند و یک دفعه از وزیر نفت نکته دیگری مطرح می‌شود که بیایید نفت را با اوراق غرضه و پیش فروش بفروشیم. اینها اصلا منطقی نیست و همه شتاب‌زده و برای درست کردن جو در جامعه است. به نظرم دولت باید روش های جبران کسری بودجه خود را مستدل به مجلس ارائه کند. اگر فوری هم هست بگویند فوری هست و با سه فوریت در مجلس بررسی می‌شود و تصمیم گرفته شود. دولت هم حق ندارد بدون ریل‌گذاری مجلس جلو برود. چه معنی دارد که هر کار میخواهد بکند با شورای سران قوا بخواهد مجلس را دور بزند. ما اجازه نمی‌دهیم. یعنی این نمایندگانی که من با آنها صحبت کرده ام اجازه دور زدن مجلس را نمی‌دهند.
بحث‌های که در مجلس در خصوص پیش فروش نفت شده به صورت طرح یا لایجه بوده است؟
نکته ای بوده که آمده در مورد آن صحبت شده است. یعنی مصوبه ای نداشته که بگوییم طرح یا لایحه بوده است. یک بحثی شده و رئیس محترم مجلس اند آن را آورده با نمایندگان مطرح کرده اند و آنجا از یکه تازی دولت جلوگیری شده است. اینها باید بپذیرند که از کانال مجلس جلو بروند. ما می‌توانیم سریع کار کنیم و مطمئنا وقتی شورای نگهبان ببیند که بحثی منطقی شده و بین دولت و مجلس یک تفاهمی وجود دارد و عقلای جامعه دور هم نشسته اند مسائل قابل حل است.
مثلا الان کمیسیون انرژی دارد یک حرکت ساده انجام می‌دهد، به این صورت که با وزیر نفت، وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی اتمی در یک فضای مثبتی نشسته ایم و در حال صحبت هستیم. الان مجلس میخواهد وزاری قبلی را هم دعوت کند در جلسات هم‌فکری برای ریل گذاری آینده از نظرات قبلی‌ها و تجارب آنها استفاده کنیم. خب این دولت و در راس آن رئیس جمهور نمیخواهد از ظرفیت‌های داخلی استفاده کند، وقتی نمیخواهد اینطور داخل چاه می‌افتد. ۷ سال است به ظرفیت‌های داخلی توجه نکرده اند و کشور را عقب انداخته‌اند، حالا هم که باید برود میخواهد یک لگدی بزند که دولت بعدی نتواند هیچ‌کاری بکند یعنی باید چهار سال کار کند تا بدهی‌های آقایان را بدهد! این مدت یک جور سلطنت کرده‌اند و حالا هم که باید بروند می‌خواهند سرزمین سوخته به جا بگذارد. خب باید جلوی اینها را گرفت. این مردم را چه کسی فقیر کرده‌اند؟ شما شعار دادید که چرخ زندگی مردم بچرخد چرخ هسته‌ای هم بچرخد. اینطور می‌چرخانید؟ زندگی مردم اصلا قفل شده است. هنوز رئیس دولت بر تفکرات عقب افتاده برجامی پافشاری می‌کند و دست هم برنمی‌دارد. شما انتظار دارید این تفکر گشایش اقتصادی ایجاد کند؟
به نظر شما در نهایت مجلس و دولت در مورد این طرح پیش فروش اوراق سلف به نتیجه می‌رسند؟
دولت باید بپذیرد که مجلس در راس امور است. اگر این را بپذیرد لایحه خود را به مجلس می‌آورد. مثل وزرایی که به مجلس می‌آیند و به مشکلی برنمی‌خورند. شما از آقای زنگنه بپرسید. وقتی به مجلس آمده پاسخ وزرا را داده و برخوردها هم خوب و منطقی بوده است. به فرض یک نماینده‌ای قانع هم نشده است اما فضای منطقی حاکم است. چون فضای تعامل مثبت است همه راضی از جلسه خارج می‌شوند. وزیر نیرو چندبار آمده و پاسخ نماینده ها را داده است. اعضای کمیسیون هم تا جایی که پاسخ ها قانع کننده بوده می‌پذیرند و بعضا سوال خود را پس می‌گیرند. یعنی دولت باید یاد بگیرد که با مجلس کار کند و استقلال قوا را حفظ کند. ما مشکلاتی که در این ده دوازده سال به آن برخوردیم مال این بوده است که دولت‌ها حریم مجلس را رعایت نکرده اند و مجلس هم به جایگاه واقعی خود پافشاری نکرده است. بعضی از نمایندگان محترم با گرفتن امتیازاتی از دولت ازوظایفی که از نظر قانون گذاری و نظارت بر عهده داشتند به درستی نقش ایفا نکرده باشند. امیدواریم مجلس فعلی وظایف قانونی خود را بهتر از قبل انجام دهد.
به گزارش «فرهیختگان»، فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی است که در انتخابات اخیر به نمایندگی از مردم کازرون و کوه‌چنار، به یازدهمین مجلس شورای اسلامی راه یافت. عباسی، فیزیکدان و استاد دانشکده علوم هسته‌ای دانشگاه شهیدبهشتی است. او در قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت، با عنوان «دانشمند ارشد وزارت دفاع و مرتبط با انستیتو فیزیک کاربردی» مورد تحریم قرار گرفت. از این‌رو با وی به گفت‌وگو نشستیم و جزئیاتی از مسائل فنی و تخصصی صنعت هسته‌ای با محوریت تولید رادیوداروها را جویا شدیم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
درخصوص تولید رادیوداروها بحثی وجود دارد. گفته می‌شود تولید آنها به رآکتور آب سنگین اراک و غنی‌سازی ۲۰ درصد ارتباط دارد، آیا از دست دادن این سطح از فناوری در تولید رادیودارو اثر داشته است؟
خیر، ربطی ندارد. رآکتور آب سنگین اراک کار نمی‌کرد و اگر کار می‌کرد می‌شد از نوترونی که در آنجا وجود داشت در کانال‌هایی که پیش‌بینی شده بود ماده‌ای همانند مولیبدن را گذاشت و رادیودارو را از آن تولید کرد، اما آن رآکتور کار نمی‌کرد. البته اینکه اگر تکمیل شده بود و امروز فعالیت می‌کرد بحث دیگری است. در این بین البته رآکتور تهران کار می‌کرد و الحمدلله سوخت آن کاملا در ایران ساخته شد و پس از تامین سوخت مورد نیاز رآکتور و فعال شدن آن نیازهای داخلی در حوزه‌های مختلف مرتبط رفع شد؛ البته اوقاتی ممکن است رآکتور نیاز به تعمیرات و بازبینی داشته باشد که عادی است و اگر رآکتور کار نکند در آنجا لازم است بخشی از مواد مورد نیاز را از خارج وارد کنیم.
با این تفسیر آیا وضعیت تحریم‌ها و بحث برجام در این زمینه تاثیرگذار بوده است؟
تحریم از گذشته هم وجود داشت و قبلا هم تحریم بود و به ما سوخت نمی‌دادند، اما سوخت ایرانی تهیه کردیم و رآکتور را راه انداختیم و درواقع مساله تحریم را حل کردیم و با این حال می‌توانستیم رادیودارو به کشورهای دیگر نیز صادر کنیم چراکه تا حدی مازاد داشتیم.
درحال حاضر نیز می‌توانیم مشکلات کشور را حل کنیم و این موضوع خیلی ربطی به تحریم‌ها ندارد و بیشتر مشکل ما در حوزه مدیریتی است.
بنابراین این مشکل با رآکتور تهران حل شده است؟
بله، آن زمان حل شده بود و البته اراک کار نمی‌کرد و سوخت ۲۰ درصد هم به اندازه کافی در کشور وجود دارد؛ یعنی تا سال ۹۲ تعداد زیادی بسته‌های سوخت ۲۰ درصد درست شده بود و رآکتور می‌توانست با سوخت ایرانی راه بیفتد.
حتی یک رآکتور دیگر را در شیراز برنامه‌ریزی کردیم تا بسازیم که کاملا طراحی و مواد و دستگاه‌های آن ایرانی بود و آن چیزی که ما پیش‌بینی کرده بودیم وابستگی به خارج نداشت و می‌توانست بخش مهمی از مشکلات را مرتفع سازد. ولی متاسفانه دولت آقای روحانی ساخت رآکتور جدید را دنبال نکرد.
آیا با این خلایی که به‌دلیل بحث کرونا و کنسل شدن پروازها وجود دارد و اشاره داشتید که ناچار هستیم تا حدی این محصول را وارد کنیم، ممکن است این مساله دچار مشکل شود؟
ممکن است چون پروازهای هوایی کم شده باشد این اتفاق بیفتد، ولی پروازهای باری نباید متوقف شده باشد و از این رو می‌تواند با هواپیمای باری وارد شود چراکه الان هواپیماهای مسافری دچار مشکل شده‌اند. البته هواپیمای باری نیز بدون مشکل نیست و کرونا سیستم خیلی از کشورها را مختل کرده است، همانند ما که اوضاع اقتصادی و کاری مردم کاهش داشته است، کشورهای دیگر هم همین مشکل را دارند و بعضا ممکن است بیشتر مشکل داشته باشند.
توجه به بسترسازی‌ای که در دوره شما برای تولید رادیودارو انجام شد، درحال حاضر می‌توان ادعا کرد در تولید مولیبدن ۹۹ و بحث رادیو داروها خودکفا هستیم؟
من چنین ادعایی نمی‌کنم چون اطلاع ندارم، اکنون مولیبدن داخل کشور تولید می‌شود یا خیر. مولیبدن ماده اولیه‌ای است که باید روی آن کار کنیم و من الان اطلاع ندارم که افرادی در کشور برای تولید مولیبدن خالص کار کرده باشند.
اگر نکته و جمع‌بندی خاصی در این بحث دارید، بفرمایید.
من همان‌طور که قبلا بیان کردم ما در کشور نیاز به حفظ وحدت، همدلی، انسجام مدیریت و حاکمیت تفکر علمی معقول داریم. اگر اینها را اجرایی کنیم کشور این مشکلات را پشت سر خواهد گذاشت و این موارد مسائلی نیست که انسان نتواند آنها را حل کند، از این رو توانمندی انسان‌های همدل و همراه بسیار زیاد است.
به گزارش دولت بهار، فریدون عباسی، در رابطه با «طرح فروش نفت دولتی در داخل کشور» و اصلاح این طرح توسط مجلس که تبدیل به فروش نقدی نفت و تعهد دولت به تحویل نفت شده است، گفت: تاکید دارم؛ تصمیمات مهم دستگاه‌های اجرایی باید از مسیر مجلس گذر کند و تنها موارد اضطراری و مواردی که مجلس نمی‌تواند تصمیم بگیرد در " هماهنگی اقتصادی سران قوا" مطرح شود، درواقع مجلس باید بتواند نقش قانونی و نظارتی خود را ایفا کند لذا بهتر است قوه مجریه مسائلی که نیاز به قانون دارد را در مجلس و در زمان مکفی مطرح کند چراکه نمی‌توان هر موضوعی را اضطراری کرده و فقط در شورا مطرح کرد.
وی با بیان اینکه در تشریح این طرح از ابزار مردم فریبانه همچون کمک به بازنشستگان و فرهنگیان نیز استفاده شده است، گفت: این کار به معنای اضافه شدن به هزینه‌های جاری دولت و یا همان حقوق و دستمزد است درواقع هیچ کدام از مشکلات زیرساختی کشور همچون توسعه میدان‌های نفتی و توسعه تولید محصولات فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی را حل نمی‌کند.
عباسی با بیان اینکه دولت قصد داشت طرح را در بی‌خبری به نتیجه برساند اما رئیس مجلس به موضوع ورود کرد که این اقدام ایشان جای تحسین و قدردانی دارد، توضیح داد: رئیس مجلس پس از حضور در جلسه شورای هماهنگی سران قوا، با روسای کمیسیون‌ها و هیات رئیسه مجلس جلسه برگزار کرد و در ادامه دیگر نمایندگان نیز در جریان قرار گرفتند و طی جلسات طولانی، مجلس به یک جمع‌بندی و نتیجه مناسب رسید، بنابراین مجلس با مقروض کردن دولت آینده مخالف است.
این نماینده مجلس با بیان اینکه دولت باید نفت را به پالایشگاه‌های داخلی و بخش خصوصی تحویل دهد، تضریح کرد: اگر آقای زنگنه مخالف تحویل نفت به پالایشگاه‌های داخلی است مخالفت خود را صریح مطرح کند چراکه عده‌ای قصد دارند بگویند؛ "شخص آقای زنگنه مخالف تحویل نفت به پالایشگاه‌های داخلی است" در حالی که بعید می‌دانم اینگونه باشد و حتما وزیر نفت استدلالی برای این مهم دارد، لذا از وی درخواست دارم توضیح دهد؛ چرا نمیخواهد نفت را تحویل پالایشگاه‌های داخلی دهد تا آنها فرآورده تولید کنند و در کشور اشتغال ایجاد و بتوانیم همان فرآورده صادر شود.
اگر دولت میخواهد در داخل نفت بفروشد حتما در زمان کنونی پول آن را دریافت کند
عباسی با بیان اینکه اگر این مهم به درستی مدیریت شود پالایشگاه های بخش خصوصی بازارهای وزارت نفت را نخواهند گرفت، اضافه کرد: اگر دولت میخواهد در داخل نفت بفروشد حتما در زمان کنونی پول آن را دریافت کند و این بهتر از پیش فروش است که دولت بعدی بخواهد نفت را تحویل دهد و از درآمدهای دولت کم شود.
وی اظهار نظر درباره رونق بازار بورس انرژی در پی فروش نفت در داخل را کمی زود دانست و در مورد اصلاحیه‌های مجلس به این طرح گفت: می‌توان در حین اعتماد به بخش خصوصی به روز کار کرد و اگر به روز کار شود طرح قابل قبول است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس معتقد است فروش نفت در داخل کشور و تبدیل آن به فرآورده، بدون تحت شعاع قرار دادن بازارهای وزارت نفت، اتفاق خوبی است اما اگر سلف باشد قابل دفاع نیست و نباید دولت آینده را مقروض کرد.