هنوز در رویای تهران: نومحافظه کاران و لیکودنیک ها ایران را هدف گرفته اند
آنچه استراتژی نومحافظه کاران برای ایران را مخاطره آمیزتر می کند این است که عراق درپرتگاه جنگ داخلی قرار داشته و همسایه آن ایران ازنفوذ چشمگیری مانند ارتباط با گروه های مختلف شیعه و حضور رو به رشد شبه نظامی و اطلاعاتی، درعراق برخورداراست. ایران اگر بخواهد می تواند کار دشوار آمریکا در سرهم کردن حاکمیت دولتی در عراق را آسان کند. اما اگر ایران سیاست درگیری را برگزیند قادر است در جنوب عراق، سرزمین اکثریت شیعیان عراق، به شورش های ضد آمریکایی دامن بزند. به اعتقاد اکثر تحلیلگران در چنین وضعیتی اشغال آمریکایی عراق درهم شکسته خواهد شد.
هنوز در رویای تهران: نومحافظه کاران و لیکودنیک ها ایران را هدف گرفته اند
آنچه استراتژی نومحافظه کاران برای ایران را مخاطره آمیزتر می کند این است که عراق درپرتگاه جنگ داخلی قرار داشته و همسایه آن ایران ازنفوذ چشمگیری مانند ارتباط با گروه های مختلف شیعه و حضور رو به رشد شبه نظامی و اطلاعاتی، درعراق برخورداراست. ایران اگر بخواهد می تواند کار دشوار آمریکا در سرهم کردن حاکمیت دولتی در عراق را آسان کند. اما اگر ایران سیاست درگیری را برگزیند قادر است در جنوب عراق، سرزمین اکثریت شیعیان عراق، به شورش های ضد آمریکایی دامن بزند. به اعتقاد اکثر تحلیلگران در چنین وضعیتی اشغال آمریکایی عراق درهم شکسته خواهد شد.
تارنگاشت عدالت
منبع: هفته نامه نیشن، ۱۲ آوریل ۲۰۰۴
نوشته: رابرت درایفوس و لورا روزن
برگردان: ع. سهند
جنگ منشان دولت بوش و متحدین نومحافظه کارآنها در« بنگاه ابتکار آمریکایی» و در نشریه «ویکلی استاندار» با فشار آوردن برای یک رودررویی با ایران، درگیر فعالیت های پرخطر و پرهزینه ای برای احیا قدرت رو به زوال خود در واشنگتن هستند. بر کسی پنهان نیست که از زمان آغاز جنگ با عراق، ستاره اقبال نو محافظه کاران روبه افول نهاده است. مسئولیت رسوایی اطلاعاتی کاخ سفید و بحران جاری درعراق را می توان متوجه آنها دانست.
اما نومحافظه کاران دست بردار نبوده و تلاش دارند که کاخ سفید را درگیرتر کنند. هرج ومرج عراق نه تنها آنها را باز نداشته، بلکه آنها برای پیشبرد استراتژی خود در منطقه که خواهان تغییر رژیم در ایران، و بعد از آن در سوریه و عربستان سعودی است، فشار وارد می کنند. به گفته چس فریمن، سفیر آمریکا در عربستان سعودی در زمان جنگ اول با عراق و یکی از مخالفان سر سخت نومحافظه کاران: " این نشان دهنده درجه قشریگری و ژرفای تعصب و باور آنهاست. این واقعآ حیرت انگیز است."
آنچه استراتژی نومحافظه کاران برای ایران را مخاطره آمیزتر می کند این است که عراق درپرتگاه جنگ داخلی قرار داشته و همسایه آن ایران ازنفوذ چشمگیری مانند ارتباط با گروه های مختلف شیعه و حضور رو به رشد شبه نظامی و اطلاعاتی، درعراق برخورداراست. ایران اگر بخواهد می تواند کار دشوار آمریکا در سرهم کردن حاکمیت دولتی در عراق را آسان کند. اما اگر ایران سیاست درگیری را برگزیند قادر است در جنوب عراق، سرزمین اکثریت شیعیان عراق، به شورش های ضد آمریکایی دامن بزند. به اعتقاد اکثر تحلیلگران در چنین وضعیتی اشغال آمریکایی عراق درهم شکسته خواهد شد.
مایکل لدین از «بنگاه ابتکار آمریکایی» تبلیغات علیه ایران را هدایت می کند. او بخاطر به جریان انداختن معامله اسلحه آمریکا و اسرائیل با ایران موسوم به ایران- کانترا در اواسط دهه ۱۹۸۰، از شهرت بیشتری برخوردار است. دونفردیگر از همفکران لدین در«بنگاه ابتکار آمریکایی» که ازموضع او حمایت میکنند عبارتند از: ریچارد پرل(معروف به شوالیه سیاه)، سردسته نومحافظه کاران و عضو سابق هیات سیاست گذاری پنتاگون، و دیوید فروم، عضو هیات تحریریه هفته نامه ویکلی استاندار و سخنرانی نویس سابق کاخ سفید که عبارت « محور شیطانی» را ضرب کرد. پرل و فروم در کتاب جدید خود بنام « پایان شرارت» خواهان عملیات مخفی برای " سرنگون کردن آخوندهای تروریست ایران" شده اند. لدین در ژانویه سال جاری ضمن سخنرانی در برابرافسران جاسوسی بازنشسته آمریکا در مک لین ویرجینیا، ایران را " قلب تپنده تروریسم" خواند و دولت بوش را تشویق به حمایت ازتغییرات انقلابی درتهران فراخواند و گفت: " شهر تهران در انتظار ماست."
بسیاری از کارشناسان از آنجمله کارشناسان وزارت امور خارجه و سیا با بدبینی به لدین می نگرند. به گفته خوان کول، استاد دانشگاه میشیگان و کارشناس امور شیعیان ایران و عراق: لیدن چیزی در باره ایران نمی داند. او فارسی بلد نیست و فکرنمی کنم هچوقت در ایران بوده باشد." اما لدین ارتباطاتی با جامعه تبعیدیان ایرانی دارد. طی دو سال اخیر، او روابط نزدیکی با منوچهرقربانی فر، دلال اسلحه و همکارخود درایرن- کانترا، برقرار کرده است. لدین، قربانی فر را به هارولد رُود، یکی از مقامات اصلی نومحافظه کاران معرفی کرد. این فرد که فارسی، عربی، ترکی و عبری را صحبت می کند کارمند با سابقه پنتاگون بوده و تا این اواخر مسئولیت ارتباط بین وزارت دفاع آمریکا و احمد چلبی را در عراق بعهده داشت. رُود و یکی دیگر از مقامات پنتاگون بنام لاری فرانکلین، در باره راههای ممکن برای تغییر رژیم تهران، با قربانی فر گفتگو کرده اند. بنا به گفته وینس کنیسترارو، مسئول سابق اداره مبارزه با تروریسم سیا، آنها درپی آشنا شدن با منابع داخل ایران بودند که گویا می توانند اطلاعاتی در باره مبارزات در ایران عرضه کنند. کنیسترارو گفت که قربانی فر در ارتباط با ادعای ( ثابت نشده ) انتقال اورانیوم عراق به برنامه سلاحهای هسته ای ایران، داستان های طویلی تعریف می کرد.
رُود و فرانکلین در زمینه سازی جنگ با عراق نقش مهمی بازی کردند. در سال ۲۰۰۲، آنها دفتر برنامه های ویژه پنتاگون را راه انداختند. همان واحدی که مسئولان اطلاعاتی آن اکنون از طرف کمیته ویژه سنا بخاطر دستکاری مدارک مربوط به عدم وجود سلاحهای کشتار جمعی عراق و ارتباط آن با تروریسم، مورد تحقیق و بررسی قرار دارند. دفتربرنامه های ویژه پنتاگون و فعالیت های مربوط به ایران، هردو از دفتر داگلاس ِفیت، سرپرست معاونت برنامه ریزی وزیر دفاع و یکی از متحدان کلیدی نومحافظه کاران، هدایت می شد. طرح آنها برای ایران با واکنش تند وزارت امورخارجه روبرو شد. روزنامه نیوزدی از یک مقام آمریکایی نقل می کند که مجموعه فعالیت های آنها با این هدف طراحی شده بود که "ایران را به ستیز وا داشته و با عاجز کردن ایرانی ها و براساس واکنش های آنها، سیاست آمریکا بر علیه آنها را خصمانه تر کند."
در ارتباط با اهداف ایران درعراق و میزان توانایی آن برای ایجاد دردسر درآنجا، اختلاف نظر گسترده وجود دارد. اما دراین مورد اتفاق نظر وجود دارد که ایران قادر است قدرت چشمگیری را در عراق اعمال نماید. ایران با مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق که نیروی ده هزار نفره لشکر بدر آن از طرف سپاه پاسداران انقلاب تعلیم داده شده، و با نیروهای مقتدی صدر دارای روابط نزدیک است. به گفته آماتضیا بارام، یک کارشناس اسرائیلی امور عراق، هزاران مامور اطلاعاتی و عملیاتی ایران در درون عراق هستند و مرزها کاملآ بازند."
تحلیل گران می گویند ایران تا کنون سیاست صبر را پیش گرفته است. کن کاتزمن از مرکز تحقیقات کنگره می گوید: " ایران بسود خود می داند که بدون خودنمایی و بی سر و صدا از تشکیل یک بلوک منسجم شیعه درعراق که پس از خروج آمریکا، ایران را در موقعیتی مسلط قرار خواهد داد، حمایت کند."
" واقع گرایان" دولت بوش به رهبری کولین پاول، وزیر امور خارجه و پل برمر حاکم غیر نظامی آمریکایی عراق، بخوبی می دانند که ایران می تواند برتلاش های بی ثبات آمریکا، ضربه ای مرگبار وارد کند. بخشآ به این دلیل، آنها درگیر گفتگوی آرام با تهران شده اند. بنا به گزارش تایمز مالی، در ماه مه گذشته ایران یک " نقشه راه " برای عادی سازی روابط آمریکا- ایران را پیشنهاد کرد. در این فاصله، پاول و متحدان او پس از زمین لرزه ویرانگر حنوب شرق ایران، کمک فرستادند و پیشنهاد کردند هیاتی به سرپرستی سناتور الیزابت دُل به ایران بفرستند. آنها همچنین از تلاش های آلمان، فرانسه وانگلیس دررسیدن به توافق با ایران درزمینه فعالیت های هسته ای آن کشور، حمایت کردند.( سرویس اطلاعاتی آلمان هم واسطه مبادله زندانیان بین اسرائیل و حزب الله ، که با ایران نزدیک است شد.) اما اخیرآ، بعضی از این گامهای دلجویانه متوقف شده اند. برنامه سفر هیاتی ازکارمندان کنگره آمریکا که از زمان به قدرت رسیدن آیت الله خمینی، در نوع خود از اولین ها بود، از جانب ایران لغو شد. و پس از هماهنگی پیرامون برنامه هسته ای ایران، علائمی دال بر اختلاف جدی بین واشنگتن و اروپا به چشم می خورد، نکته ای که اختلاف بین واشنگتن و اروپا بر سر سلاح های کشتار جمعی عراق را تداعی می کند.
مشکل بتوان حد س زد که رهبری ایران به کدام یک ازاین دو رویکرد متضاد- جنگ طلبی نو محافظه کاران و یا استراتژی دلجویانه واقع گرایان- توجه دارد. اما حداقل چند عامل وجود دارند که ممکن است نخبگان حاکم بر ایران را به سمت درگیری با نومحافظه کاران سوق دهند. اولآ، روحانیون تندرو درگیر بحرانی با به اصطلاح اصلاح طلبان هستند. درگذشته، روحانیون از تبلیغات ضد آمریکایی و حتی اقدامات تندروانه برای مات کردن رقبای لیبرال و اصلاح طلب خود استفاده کرده اند. ثانیآ، درحالیکه ایران از ظهور قدرت شیعه درعراق استقبال می کند، اما درعین حال نسبت به افزایش نفوذ روحانیون نجف و کربلا چندان راحت نیستند. به گفته چند ین کارشناس تشیع، آیت الله عظما علی سیستانی اکنون برجسته ترین روحانی شیعه درجهان است که می تواند او را به رقیبی برای روحانیون کمتر معتبر ایران، تبدیل کند. اگرچه سیستانی با تاکید بر انتخابات مستقیم سیاست آمریکا در عراق را خنثی کرده، اما او از محکوم کردن اشغال آمریکایی امتناع کرده است و ممکن است با یک راه حل برآمده از میانجیگری سازمان ملل برای ایجاد حکومت عراق موافقت کند. به گفته خوان کول: " سیستانی برای ایران یک شمشیر دو لبه است." و ثالثآ، عامل بوش وجود دارد. بعضی ازاستراتژیست های نومحافظه کار بر این نظرند که ایران ممکن است برای جلوگیری از انتخاب شدن دوباره بوش، قاطعانه وارد عمل شود. ریموندتَنتر از موسسه سیاست خاورمیانه در واشنگتن، موسسه ای هوادار اسرائیل، پیش بینی میکند که: " آنها یک برنامه سیاسی– نظامی را با هدف شکست دادن بوش به اجرا خواهند گذاشت، زیرا معتقدند اگر بوش دوباره انتخاب شود، با آنها همان کاری را خواهد کرد که با عراق کرد."
معلوم نیست که ایران به استقبال خطر درگیر شدن با آمریکا در عراق برود، حتی اگر روحانیون تهران باور داشته باشند که درصدر لیست تجاوز بوش قراردارند. اما روحانیون ایران به سوء تعبیر سیاست آمریکا معروفند، همانطور که آمریکایی ها به دفعات در درک سیاست ایران شکست خورده اند.
از یک نظر، طرح نومخافظه کاران برای ایرن بسیار شبیه مرحله اول طرح آنها برای عراق است. این طرح عناضر زیر را در بر دارد:
-کوبیدن دائم بر طبل تهدید و اخطار، و تبلیغ در واشنگتن
-تهاجم مطبوعاتی و حمایت از گروه های تبعیدی: ترکیب نامتجانسی از هواداران نوه آیت الله خمینی، رضا پهلوی پسر شاه سرنگون شده، سلطنت طلبان ایران و مجاهدین خلق (که با نیروی ۳۸۰۰ نفره خود در عراق مستقر است).
طی یکی از عجیب ترین رویدادهای که « بنگاه ابتکار آمریکایی» تا کنون بخود دیده، در سپتامبر گذشته نوه آیت الله خمینی- ملبس به یک عبای زبر سیاه و قهوه ای و باعمامه ای مشکی بر سر و با چشمان سیاه و متفکری که شبیه چشمان پدربزرگش بود، پس از معرفی ازطرف مایکل لیدن، در « بنگاه ابتکار آمریکایی» پشت تریبون قرار گرفت و خواستار کمک آمریکا برای سرنگونی حکومت ایران شد. او حتی از اتحاد با سلطنت طلبان هم استقبال کرد.
بسیاری ازتحلیل گران به چشم اندازاتحاد پهلوی- خمینی- مجاهدین با تردید بسیار می نگرند. و یاد آور می شوند که بعلت اشتباه نومحاقظه کاران درعراق، برای سیاست خاورمیانه آنها اعتبار چندانی باقی نمانده است.اما اشتباه خواهد بود اگر آنها ازمحاسبات کنار گذاشته شوند. یک مقام سابق سیا که در بحث های اوائل دهه ۱۹۹۰ پیرامون سیاست آمریکا در قبال عراق شرکت می کرد، بیاد می آورد که چگونه نومحافظه کاران نهایتآ غالب شدند. " نومحافظه کاران این نظر را داشتند که برای سرنگونی صدام حسین، از طریق دادن جنگ افزار و آموزش نظامی با آپوزیسیون عراق همکاری صورت گیرد، و افرادی مثل من می گفتند این واقعآ احمقانه است. اما وقتی در باره آن صحبت شود و رئیس جمهوررا درگیر کنند، آنوقت است که گزینه ها افزایش می یابند و با پیش آمدن فرصت مناسب، آنرا عملی می کنند. این کاری است که آنها در عراق کردند. قبل از ۱۱ سپتامبر به آنها گفته می شد که این هیچگاه عملی نخواهد شد. اما در ۱۲ سپتامبرقواعد تغییر کرد." یک انفجار در عراق، و بعضی شیطنت ها ازجانب ایران در آنجا، و قواعد ممکن است دوباره تغییر کنند